W poszukiwaniu zaginionej skały

17 maja w MCK PGE Giganty Mocy odbyła się Geologiczna Noc Muzeów. Po raz kolejny interaktywne muzeum w Gigantach Mocy dołączyło do światowej akcji. W tę jedną noc można było nie tylko zwiedzić za symboliczną złotówkę  muzeum, poznać tajniki paleontologii ale i wziąć udział w questingu po ekspozycji w poszukiwaniu tajemniczej skały. Był też wykład geologiczny i można było zajrzeć do wnętrza Ziemi. Do kopalni zostały wezwane dzieci po to, aby odkryć jej fascynującą historię. Postawiono przed nimi osiem zadań ukrytych w różnych miejscach ekspozycji. Questing to w tym przypadku przygoda geologiczna. Zadaniem zwiedzających było pobranie próbek gleby znalezionych w skamieniałościach dawnych zwierząt. Nie było łatwo! Dzieci napotkały bowiem tajemniczą buteleczkę. Postanowiły ją rozbić nie zważając na nic. W środku była karteczka. Informacje na niej zawarte doprowadziły je  do pewnego miejsca, w którym był tajemniczy fragment skały. Poszukiwały wraz z geologami kolejnych jej elementów. Każdy biorący udział w zabawie dostał  kartę pracy, na której zaznaczył odpowiedzi. Na koniec powstał tajemniczy kod. Czy zwiedzającym udało się odnaleźć  tajemniczą skałę, czy ona się rozpadła?   Dzieci były bardzo tym przejęte. - To zdecydowanie inna, niż tradycyjne forma zwiedzania, bo połączona z zabawą – podkreśla instruktor – przewodnik Katarzyna Dędek. 

Tylko najmłodsi bełchatowianie nie zwiedzali jeszcze Ekspozycji PGE Giganty Mocy. Ich rodzice postanowili więc naprawić to przeoczenie biorąc udział w Nocy Muzeów. Najpierw wszyscy symbolicznie wsiedli na Wehikuł  Czasu,   poznali historię Ziemi i człowieka, który eksplorował kosmos w trakcie bezzałogowych i załogowych lotów kosmicznych, wynalazł żarówkę, i opanował sztukę obróbki metali; nauczył się  wytapiać żelazo, z którego robił narzędzia. Cywilizacje sprzed tysięcy lat nie tylko zbudowały  piramidy. Interaktywne muzeum odkryło przed zwiedzającymi tajemnice człowieka i mórz, które  opanowały znaczną część Ziemi, zanim pojawił się  człowiek. Z tamtych czasów pochodzą skamieliny - amonity i ichtiozaury a właściwie fragmenty ich kostek czy skorup. Organizmy żywe sprzed milionów lat. Węgiel brunatny pojawił się ok. 20 milionów lat temu. Pojawił się także niedźwiedź  jaskiniowy, koń Przewalskiego, doskonale znany bełchatowskim dzieciakom mamut Stefan a właściwie jego doczesne szczątki, renifer, nosorożec włochaty.  A na  końcu był człowiek z układem KTZ:  koparka – taśmociąg – zwałowarka, który skarby Ziemi wykorzystał. W muzeum są prezentowane archiwalne zdjęcia, łącznie z wizerunkami dyrektorów kopalni i elektrowni Bełchatów, władze miasta, materiały propagandowe, Polska Kronika Filmowa. Budowa największej w Europie kopalni węgla brunatnego oraz największej elektrowni konwencjonalnej była wdzięcznym tematem dla wielu dziennikarzy. Dlatego ich artykuły są również prezentowane w  Gigantach Mocy.    

Historia kopalni jest mocno związana  z historią Ziemi. Warto dodać, że w drugiej połowie maja br. na terenie Pola Szczerców naukowcy z Wydziału Geologii i Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego, Instytutu Paleobiologii PAN i PAN Muzeum Ziemi oraz Morawskiego Muzeum Ziemskiego (Czechy) odkryli malutką, bo 30- milimetrową kostkę  krokodyla. Na wielkim wyrobisku! Należała do wymarłego już Diplocynodona,  krewnego współczesnych aligatorów. Żył on ok. 17 mln lat temu w czasach miocenu. Wtedy  wilgotność była większa. W tak dobrych warunkach bardzo bujnie rozwijała się roślinność, z której szczątków powstały złoża węgli brunatnych.  Krokodyl sprzed 17 mln lat został opisany w artykule na łamach pisma „Acta Palaeontologica Polonica”.

Paleontologia  bada organizmy kopalne, które żyły w przeszłości; jest wyjątkowo interesująca. Dla każdego dostarcza coś miłego! W czasie Nocy Muzeów dla najmłodszych przygotowano kolorowe klocki  oraz  gips. Dzieci mogły pomalować mieszkańców morza jurajskiego czyli amonity, trylogity i muszelki po mięczakach, które żyły w tym morzu.

Jak co roku odbywały się warsztaty, tym razem pn. Skarby ukryte w ziemi. Jak mówi specjalista KWB Beata Majcherek, przygotowano je dla dzieciaków w wieku 6 – 10 lat. Poznały geologiczną przeszłość kopalni, która jest związana z węglem i jego przeobrażeniami, od drewna po diament.  Dla tych, którzy lubią paleontologię był  także warsztat odkrywca – paleontolog, oraz Minerały i ich niesamowite właściwości. Panie geolog opowiadały, na czym polega ich praca. To nie tylko praca w terenie z  przyrządami, ale i w biurze. – Przedstawiliśmy dzieciom różne rodzaje kopalin, poza węglem brunatnym. To kopaliny towarzyszące – piaski, kreda, iły, wapienie, bruki krzemienne. Pokazaliśmy  też ich właściwości – jak mogą być wykorzystywane. Dzieci poznały też mundury górnicze.  Na koniec był quiz z krzyżówką, gdzie można się było pochwalić świeżo zdobytą wiedzą. Wszyscy dostali upominki.

Zbigniew Stobiecki, kierownik działu geologicznego KWB w czasie wykładu zaprezentował historię węgla brunatnego. Powstał on w wyniku przemian nagromadzonego tu torfu.  Nastąpiło przeobrażenie materii organicznej. Uległy mu rośliny i drzewa. Pokłady węgla brunatnego zgromadzone w bełchatowskich odkrywkach pochodzą z czasów miocenu.  Zostały przykryte młodszymi osadami pochodzenia lodowcowego.   Rośliny, drzewa przykryte przez grunty lodowcowe przekształciły się w węgiel brunatny w czasie 20 mln lat. Aby powstał węgiel kamienny potrzeba było 300 mln lat.

Na Geologicznej Nocy Muzeów na odwiedzających czekał też m.in. Klub Miłośników Skamieniałości Inkluzja oraz stoisko geologiczne Kopalni Węgla Brunatnego w Bełchatowie Inkluzji przyświeca pasja, przyjaźń, przygoda i nauka. Było też stoisko z minerałami i biżuterią. Do zobaczenia za rok!

 Anna Staniaszek